Karaciğer nakli nedir?
Karaciğer nakli, bir hastanın hastalıklı karaciğerini başka bir kişiden tamamen veya kısmen sağlıklı bir karaciğerle değiştiren bir operasyondur.
Karaciğer nakli, kronik karaciğer yetmezliğinin tek tedavisidir. Hasta karaciğerin sağlam bir karaciğer ile değiştirilmesi anlamına gelir. Bütün dünyada en sık karaciğer nakli yapılan hastalık grubunu sirozlar oluşturur. Bunu doğumsal birtakım hastalıklar ve bazı karaciğer tümörleri izler.
Karaciğer nakli işlemi bu konuda deneyimli uzman bir ekip tarafından tam donanımlı bir hastanede yapılmalıdır. Karaciğer nakli sadece ameliyatla ilgili bir işlem değildir. Hazırlık ve nakil sonrası takip süreci için merkezin; ameliyathaneden laboratuvarına, görüntüleme ünitelerinden yoğun bakımına, yatan hasta katlarından diğer branşlara kadar bölümün üst düzey kalitede olması ve ortak çalışması çok önemlidir.
Karaciğer nakli hangi hastalıklarda uygulanır?
Karaciğer naklinin uygulandığı karaciğer yetmezliği durumu akut ve kronik olarak iki şekilde ortaya çıkmaktadır.
Akut karaciğer yetmezliği günler ve haftalar içerisinde gelişebilmektedir. En sık nedeni mantar zehirlenmesi ve bazı ilaçların kullanımıdır. Kronik karaciğer yetmezliği ise sıklıkla siroz hepati B ve C, safra yolu hastalıkları, bazı beslenme bozuklukları, bazı genetik hastalıklar, aşırı alkol kullanımı, hemokromatozis adı verilen vücudun çok fazla demir emmesi ve depolamasına neden olan kalıtsal bir problem, bozukluk) ya da metabolik hastalıklar sebebiyle gelişebilir. Bu durumda karaciğer nakli kişiyi yeniden sağlıklı bir yaşama kavuşturabilmektedir.
Karaciğer nakli nasıl uygulanır?
Organ nakli için organ gerekir ve organların kaynağı ise insanlardır. Nakil için uygun organ hayatını kaybetmiş insanlardan veya hastanın yakınları arasından, canlı vericilerden alınabilmektedir. Yoğun bakım şartlarında hayatını kaybetmiş (beyin ölümü) insanların yakınları ‘organ bağışı’ kararını verdikleri takdirde, o organlar ile pek çok hastanın hayatı kurtarılmaktadır. Bu şekilde bağışlanan organlarla yapılan karaciğer nakline “kadaverik karaciğer nakli” adı verilir. Organ bağışı sayısı yeterli olmadığı için, hastaların çoğu yeni bir karaciğer beklerken hayatlarını kaybetmektedirler. Buna çözüm olarak başka bir canlıdan (hastanın bir yakını olabilir) karaciğerinin bir parçası alınarak hastanın hayatını kurtarmak mümkündür. Buna da canlıdan karaciğer nakli adı verilir. Bu amaçla, hastanın kendi kan grubundan bir yakını böyle bir ameliyata gönüllü olur. Verici adayı olan kişi yoğun tetkik ve değerlendirmelerden geçirilir. Eğer karaciğer vermesine herhangi bir engel yok ise; hastanın kilosuna uygun olan karaciğer bölümü (sağ veya sol) vericiden alınır ve hastanın karaciğerinin yerine takılır.
Karaciğer naklinin amacı, kişiyi normal, aktif, üretken hayatına geri döndürebilmektir. Hem hastanın hem de vericinin ameliyat öncesindeki performanslarına dönmeleri hedeflenmektedir. Merkezimizde gerçekleşen karaciğer nakilleri dünyada kabul edilen başarı oranlarının üzerindeki rakamlara ulaşmıştır.