Prostat Kanseri Nedir?
Prostat, erkek üreme sisteminin önemli bir parçası olan, ceviz büyüklüğünde bir salgı bezidir. İdrar torbasının hemen altında yer alan prostatın temel fonksiyonu meniyi oluşturan sıvının üretilmesini desteklemektir.Prostat kanseri ise, prostat da gelişim gösteren bir kanser türü olarak bilinmektedir. Prostat kanserlerinin çoğu yavaş gelişim göstermeleri ile bilinir. Ancak görece hızlı ilerleme gösterenleri de olabilmektedir.
Genellikle başlangıç evresinde hiçbir belirti göstermeyen prostat kanseri, prostattan vücudun diğer bölgelerine yayılım gösterebilmektedir. Özellikle kemiklere ve lenf düğümlerine yayılım görülebilmektedir.Prostat kanseri, gelişmiş ülkelerde ve dünyada olduğu gibi ülkemizde de yaygın olarak görülmektedir. Gelişimindeki öncül neden genellikle yaşlılık olmaktadır. Prostat kanseri genellikle 50 yaş üstü erkeklerde görülmektedir.
Prostat kanserinin erken dönemde belirti vermemesi genellikle teşhisin konulmasını geciktirmektedir. Hastalığın ilerlemesi ile birlikte bazı yaygın belirtiler görülmeye başlanır. Kemiklerde ağrı, halsizlik, kansızlık ve idrar yollarının tıkanmasına bağlı olarak gelişen böbrek yetmezliği gibi belirtiler önemli semptomlar arasındadır.
Yaşlılığın yanı sıra genetik faktörlerde prostat kanserine yakalanma riskini artıran faktörler arasındadır. Özellikle birinci dereceden akrabalarında prostat kanseri öyküsü bulunan kişilerde hastalığa yakalanma riski en az 2 kat daha fazla olabilmektedir.
Prostat kanserinin tedavisi, hastalığı sıkı izleme ile mümkün olabilmektedir. Birçok vaka güvenli bir şekilde takip edilebilmektedir. Bununla birlikte çeşitli tedavi yöntemleri de mevcuttur. Radyoterapi, cerrahi müdahale, kemoterapi veya hormon tedavileri çeşitli yöntemlere örnek olarak sayılabilir.
Prostat kanseri tedavisi, hastanın genel sağlık durumu ve kanserin ilerleme biçimi ile paraleldir. Hastalığa yakalanan çoğu kişi için çeşitli tedavi yöntemleri fayda sağlayabilmektedir. Görülme sıklığı gelişmiş ülkelerde artış gösteren prostat kanseri, özellikle 60 yaş üzeri erkekler için dikkat edilmesi ve tedbir alınması gereken bir hastalıktır.
Prostat Kanseri Nedenleri Nelerdir?
Prostat kanserinin nedeni henüz tam olarak bilinememektedir. Ancak prostat kanserinde en önemli risk faktörleri olarak yaş ve aile öyküsü karşımıza çıkmaktadır. Bununla birlikte sigara, alkol gibi zararlı alışkanlıkların aşırı kullanımları da hastalığa neden olabilmektedir.
Prostat kanserine zemin hazırlayabilecek nedenlere ve bazı önemli risk faktörlerine şu şekilde değinebiliriz;
- İlerleyen yaş
- Hayvansal protein ve yağ bakımından zengin beslenme, fazla tüketim
- Erkeklik hormonu düzeyinin yüksek olması
- Ailede prostat ya da meme kanseri öyküsü bulunması (genetik yatkınlık)
- Obezite veya hareketsiz yaşam biçimi
- Bazı genetik olmayan çevresel faktörler
- Irk faktörü (en çok siyahi erkeklerde görülmektedir)
- Sağlıksız ve düzensiz beslenme
- Sigara, alkol gibi zararlı alışkanlıkların aşırı tüketimi
Obez kişilerde prostat kanserine yatkınlık görülebilmektedir. Aynı zamanda hastalığın agresif seyretme olasılığı da obezite ile birlikte artabilmektedir. Sağlıklı denebilecek vücut ağırlığına sahip olmak hastalığa yakalanma riskini azaltmak adına önemli görülmektedir.
Prostat Kanseri Evreleri Nelerdir?
Diğer kanser türlerinde de olduğu gibi, prostat kanserinin de teşhisi sonrasında uygun tedavi yöntemi belirlenmesi için evrelemesi yapılmalıdır. Kanserin evreleri saptanırken; tümörün boyutu ve yeri, kanserli hücrelerin lenf düğümlerine yayılımı ve kanserli hücrelerin uzak organ ve dokulara yayılımı baz alınarak hareket edilir.
Buna göre prostat kanserinin 4 evresi bulunmaktadır. Bunlar genel olarak; evre-1, evre-2, evre-3 ve evre-4 olarak sınıflandırılmaktadır. Genel olarak belirtilen bu sınıflarında bazı alt evreleri olabilmektedir.
Prostat kanserinin evrelerine şu şekilde değinebiliriz;
Evre-1: Kanserin erken evresi olarak tanımlanır. Tümör prostatla sınırlı kalmaktadır ve de vücudun diğer bölgelerine yayılım gözlenmez. Evre-1 de, sık sık idrara çıkma, idrar yaparken zorlanma ve ağrı gibi belirtiler görülebilir. Ancak herhangi bir belirti olmayadabilir.
Evre-2: Bu evrede kanserli hücreler prostatın içine doğru ilerleme göstermiştir ama halen prostatla sınırlı kalmışlardır. Vücudun diğer bölgelerine yayılım gözlenmez ancak yayılma riski 1. evreye göre fazladır. Evre-2, 2a-2b-2c olmak üzere üç alt başlıkta değerlendirilir.
Evre-3: Bu evrede kanserin lokal olarak ilerlemiş olduğu gözlenir. Lenf nodları veya vücudun diğer bölgelerine yayılım gözlenmez. Ancak tümörlü dokuların yayılım hızı artmıştır. Evre-3, 3a-3b-3c olmak üzere üç alt başlıkta değerlendirilir.
Evre-4: Prostat kanserinin bu evresinde tümör lenflere ve vücudun diğer bölgelerine yayılım gösterir. Kanserin ileri evresi olarak görülmektedir. 4a ve 4b olmak üzere iki alt başlıkta değerlendirilir.
